निर्वाचनमा प्रचण्ड बहुमत ल्याएर नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)ले अहिले सत्ता चलाइरहेको छ । प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएसँगै नेकपा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले सरकारका विभिन्न योजना बारम्बार प्रस्तुत गरिरहेका छन् । तर, झन्डै एक वर्ष यता नेकपाको आन्तरिक राजनीतिमा शक्ति संघर्षका कारण सरकारका काम अहिले ओझेलमा परेका छन् ।
साढे दुई वर्षअघि तत्कालीन नेकपा (एमाले) र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेकपामा दुई अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डबीच छ महिना यता निकै विवाद बढ्दै गएको छ । एकताको समयमा ओलीले आफूहरु दुईलाई एउटै विमानका दुई पाइलट भन्ने टिप्पणी गरेका थिए ।
तर, केही समय यताका यी दुई अध्यक्षका आआफ्नै अडानका कारण नेकपामा अहिलेको अवस्था निकै सकसपूर्ण देखिएको छ । यहीबीच दुई अध्यक्षका कुरा नमिल्दा बारम्बार नेकपा फेरि टुक्रिन सक्ने अनुमान पनि गरिँदै आइएको छ ।
पछिल्लो समय नेकपा सचिवालय बैठकमा २८ कार्तिकमा प्रचण्डले एक राजनीतिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेपछि नेकपा विवाद झन् उत्कर्षमा पुगेको छ । यसअघि नेकपाका दुई अध्यक्षबीच एकअर्कालाई लेखेका पत्र पनि आदनप्रदान भएका थिए ।
२८ कार्तिकमा प्रचण्डले सचिवालयमा पेश गरेको प्रतिवेदनको जवाफमा १० मंसिरमा ओलीले प्रतिवेदन सचिवालयमा पेश गरेका छन् । उनको प्रतिवेदनमा प्रचण्डमाथि आरोपको श्रृङ्खला निकै धेरै छन् ।
सचिवालयमा आफ्नो प्रतिवेदन राखेपछि प्रधानमन्त्री ओलीले एक सर्त अगाडि सारेका छन्– प्रचण्डले आफूले राखेको प्रतिवेदन फिर्ता लिनुपर्छ । यसो भएको खण्डमा मात्र आफू बैठकमा उपस्थित हुने प्रधानमन्त्री ओलीले बताउँदै आएका छन् । हुन पनि उनी १७ मंसिरको सचिवालय बैठकमा उपस्थित भएनन् । उनी उपस्थित नभएपछि १७ मंसिरमा बालुवाटारमा भेला भएका नेकपा सचिवालयका नेताहरुले अब नेकपा सचिवालय बैठक २० मंसिरका लागि सारेका छन् ।
२० मंसिरमा पनि ओली सचिवालय बैठकमा उपस्थित हुने नहुनेबारे अझै टुङ्गो लागेको छैन ।
यहीबीच ओलीविरुद्ध प्रचण्डको समर्थनमा रहेका नेकपा वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनाल, उपाध्यक्ष वामदेव गौतम, प्रवक्ता नारायण्णकाजी श्रेष्ठले आफ्नो मोर्चाबन्दी थप बलियो बनाएका छन् ।
त्यसैले अब प्रश्न उठेका छ, सचिवालयमा अल्पमतमा परेका ओलीले के गर्लान् ? अबका उनका भावी रणनीति के होलान् ?
हामीले यही प्रश्न नेकपा स्थायी कमिटीका एक सदस्य तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीनिकट नेतासँग सोधेका थियौँ ।
उनीसँगको लामो कुराकानीपछि हामीले तयार पारेको ओलीले चाल्न सक्ने सम्भावित पाँच कदमः
कार्तिक २८ मा प्रचण्डले सचिवालय बैठकमा राखेका प्रतिवेदनपछि ओली आफूविरुद्ध बनेको मोर्चाबन्दीको थप विरोधमा अगाडि बढेका छन् । उनले प्रचण्डको त्यो प्रतिवेदनको जवाफ त दिए तर त्यसपछि आफू कुनै पनि बैठकमा सहभागी नहुने बताउँदै आएका छन् । यसका कारण अहिले नेकपामा विवाद थप बढेको छ ।
एकातिर प्रचण्डसहित माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाल, वामदेव गौतम र नारायणकाजी श्रेष्ठ ओलीसँग थप रुष्ट भएका छन् भने अर्कोतिर प्रचण्डलाई पछिल्ला दिनमा बेवास्ता गर्दै प्रधानमन्त्री ओली अगाडि बढेका छन् ।
उनको अहिले बटमलाइन छ– आफू अहिले पार्टी अध्यक्ष र प्रधानमन्त्री पद दुवैबाट नहट्ने । र, यसका लागि उनले प्रचण्ड समूहलाई प्रचण्डको प्रस्ताव फिर्ता लिनु पर्ने सर्त राखेका छन् ।
हो, अब ओलीले यसअघिका प्रतिवेदन र दुई अध्यक्षका पत्रहरु फिर्ता लिन लगाउन सक्छन् । अनि उनले सबै प्रतिवेदन फिर्ता भएपछि संयुक्त प्रतिवेदनका लागि लबिइङ गर्न सक्छन् जसलाई नेकपाको स्थायी कमिटी र केन्द्रीय कमिटी बैठकमा लैजान सकिनेछ । यस्तो भएको खण्डमा ओलीले आफ्नो जित भएको ठान्नेछन् ।
पछिल्लो पटक नेकपामा जहिले जहिले विवाद देखिएको छ, सधैं एउटै बिन्दूमा पुगेर यी विवादहरु तत्कालका लागि समाधान हुँदै पनि आएका छन् । त्यो समाधानको एउटा बिन्दू हो– नेकपाका दुई अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड मिल्नु । यसअघि चैतमा देखिएको विवादमा होस् या अरु समयमा दुई अध्यक्षले अन्तिममा आफूहरु मिलेको सन्देश दिँदै नेकपा सचिवालयमा बैठकमा अन्य सदस्यलाई चकित तुल्याएका थिए ।
कतिसम्म भने यसअघि एकपटक दुई अध्यक्षहरुले आफूहरु मिलेको भन्दै सचिवालय बैठकमा बताएपछि माधवकुमार नेपालले नै भनेका थिए– नेकपा दुई अध्यक्षको मात्र होइन, दुई जनाले चोचोमोचो मिलाउँदैमा सहमति हुँदैन ।
तर, यसपटक पनि ओलीले प्रचण्डसँग आफू मिलेको सन्देश दिन सक्छन् । उनले प्रचण्डसँग कुनै नयाँ सहमति गरे र अहिलेको विवादलाई टुङ्ग्याए भने पनि अन्यथा नमाने हुन्छ ।
यसअघि नेकपामा यस्ता विवादहरु उत्कर्षमा पुग्दा सधैं माग गरिएको एक विषय हो, प्रधानमन्त्री ओलीले कि त प्रधानमन्त्रीबाट कि त पार्टी अध्यक्ष पदबाट राजीनामा दिनु पर्छ ।
तर, ओलीले यो मागलाई अहिले पनि अस्वीकार गरिरहेका छन् ।
ओलीले अहिले पनि यी मागलाई अस्वीकार गर्नु भनेको नेकपामा विवाद मत्थर हुन थप समय लाग्नु हो भन्ने बुझाइ पनि विकास हुँदै गएको छ । तर, पार्टी एकतालाई जोगाउनका लागि त्याग गर्नु पर्ने भन्ने अधिकांश सचिवालय सदस्यको माग भइरहँदा प्रधानमन्त्री ओलीले दुईमध्ये एक पदबाट आफू स्टेप डाउन गर्ने निर्णय पनि गर्न सक्नेछन् ।
उनले प्रधानमन्त्रीका रुपमा पूर्ण कार्यकाल चलाउने यसअघि नेकपा सचिवालयले नै निर्णय गरिसकेकाले अहिले उनले पार्टी अध्यक्ष पदबाट राजीनामा दिन सक्ने सम्भावना बढी रहेको अनुमान पनि गरिएको छ । त्यसैले अब ओलीले प्रधानमन्त्री र पार्टी अध्यक्षमध्ये कुनै एक पदबाट राजीनामा दिन सक्नेछन् ।
नेकपामा ओलीइतर पक्षका नेताहरुले संसदीय दलमा बहुमत मात्र पनि पुग्ने भएको खण्डमा ओलीले पार्टी फुटाउन पनि सक्ने अनुमान गरिरहेका छन् । यसका लागि उनी बहुमत पुर्याउन लागिरहेको पनि केही नेताहरुले बताउँदै आएका छन् ।
उनले संसदीय दलमा आफू पक्षधर नेताहरु बहुमतमा छन् भनेको खण्डमा पार्टी फुटाउने तयारी गरेको पनि बताउँदै आइएको छ ।
यो पनि अहिले ओलीका लागि अर्को विकल्पका रुपमा हेरिएको छ । त्यसो त केही समयअघि प्रधानमन्त्री ओलीले राष्ट्रपति भण्डारीसँग पनि यसबारे छलफल गरेको समाचार बाहिरिएका थिए ।
दल विभाजन गर्न सहज हुनेगरि अध्यादेश ल्याएको खण्डमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सरकारमा रहिरहन अहिलेको प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली काङ्ग्रेससँग सम्झौता पनि गर्न सक्छन् । यसअघि पनि उनले नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवालाई केही मन्त्रालयको अफर गरिसकेको समाचार बाहिरिएका छन् ।
त्यसैले अब पार्टीमा अहिलेको विवाद नमिलेको खण्डमा र नेकपा विभाजन भएको खण्डमा प्रधानमन्त्री ओलीले कांग्रेससँग मिलेर सरकारको नेतृत्व चाहिँ गरिरहन सक्छन् ।
अहिले नेकपामा जुन विवाद देखिएको छ, यो विवाद देखिन थालेको झन्डै एक वर्षभन्दा बढी भइसकेको छ ।
एक वर्ष यता नेकपाका दुई अध्यक्षले बारम्बार लभ एन्ड हेट रिलेसन सेयर गरेका छन् । त्यसैले अहिलेको नेकपा विवाद पनि निष्कर्षमा पुग्छ नै भन्ने कुनै बाध्यता छैन । अर्थात्, अहिलेको नेकपा विवाद पनि यत्तिकै समाधान हुन सक्ने सम्भावना रहेको छ ।
अर्थात्, यो अहिले जस्तो छ, त्यस्तै चलिरहन्छ । यसमा न ओली समूह न प्रचण्ड समूह कुुनै निष्कर्षमा पुग्न सक्छन् ।
यसको अर्थ हो, नेकपाको यो विवाद यत्तिकै चल्न सक्छ र लामो समयसम्म यो यस्तै अवस्थामा पनि रहिरहन सक्छ । यसका लागि ओली कहिले लचक बनेजस्तो गर्न सक्छन्, कहिले एग्रेसिभ भएजस्तो गर्न सक्छन् ।
फरकधारमा प्रकाशित कुनै समाचारमा तपाईंको गुनासो भए हामीलाई [email protected] मा इमेल गर्न सक्नुहुनेछ । यही इमेलमा तपाईंले आफ्नो विचार वा विश्लेषण, सल्लाह र सुझाव पनि पठाउन सक्नुहुनेछ । हामीसँग तपाईं फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, युट्युबमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ ।
